Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies klikając przycisk Ustawienia. Aby dowiedzieć się więcej zachęcamy do zapoznania się z Polityką Cookies oraz Polityką Prywatności.
Ustawienia

Szanujemy Twoją prywatność. Możesz zmienić ustawienia cookies lub zaakceptować je wszystkie. W dowolnym momencie możesz dokonać zmiany swoich ustawień.

Niezbędne pliki cookies służą do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej i umożliwiają Ci komfortowe korzystanie z oferowanych przez nas usług.

Pliki cookies odpowiadają na podejmowane przez Ciebie działania w celu m.in. dostosowania Twoich ustawień preferencji prywatności, logowania czy wypełniania formularzy. Dzięki plikom cookies strona, z której korzystasz, może działać bez zakłóceń.

Więcej

Tego typu pliki cookies umożliwiają stronie internetowej zapamiętanie wprowadzonych przez Ciebie ustawień oraz personalizację określonych funkcjonalności czy prezentowanych treści.

Dzięki tym plikom cookies możemy zapewnić Ci większy komfort korzystania z funkcjonalności naszej strony poprzez dopasowanie jej do Twoich indywidualnych preferencji. Wyrażenie zgody na funkcjonalne i personalizacyjne pliki cookies gwarantuje dostępność większej ilości funkcji na stronie.

Więcej

Analityczne pliki cookies pomagają nam rozwijać się i dostosowywać do Twoich potrzeb.

Cookies analityczne pozwalają na uzyskanie informacji w zakresie wykorzystywania witryny internetowej, miejsca oraz częstotliwości, z jaką odwiedzane są nasze serwisy www. Dane pozwalają nam na ocenę naszych serwisów internetowych pod względem ich popularności wśród użytkowników. Zgromadzone informacje są przetwarzane w formie zanonimizowanej. Wyrażenie zgody na analityczne pliki cookies gwarantuje dostępność wszystkich funkcjonalności.

Więcej

Dzięki reklamowym plikom cookies prezentujemy Ci najciekawsze informacje i aktualności na stronach naszych partnerów.

Promocyjne pliki cookies służą do prezentowania Ci naszych komunikatów na podstawie analizy Twoich upodobań oraz Twoich zwyczajów dotyczących przeglądanej witryny internetowej. Treści promocyjne mogą pojawić się na stronach podmiotów trzecich lub firm będących naszymi partnerami oraz innych dostawców usług. Firmy te działają w charakterze pośredników prezentujących nasze treści w postaci wiadomości, ofert, komunikatów mediów społecznościowych.

Więcej

Historia gminy

Historia gminy Przeciszów

Ważniejsze wydarzenia w historii rozwoju osadnictwa gminy Przeciszów w syntetycznej formie przedstawiają się następująco:

  • XIII w.- została najprawdopodobniej założona wieś Przeciszów, która pierwotnie nazywała się Przejców lub Przeticzów, oraz wieś Piotrowice (pierwotna nazwa Petersdorf ) – lokacja na prawie niemieckim,
  • lata 1325-1327 - wzmiankowany jest kościół parafialny w Piotrowicach,
  • 1385 r. - erygonowano parafię pod wezwaniem Narodzenia św. Jana Chrzciciela,
  • XIV w. – Przeciszów stanowi własność Gothardusa,
  • około 1441 r. - wieś należy do Mikołaja Myszkowskiego,
  • 1488 r. - Przeciszów należy do kasztelana oświęcimskiego Piotra Myszkowskiego,
  • XV w. - Jednym z najstarszych i najważniejszych szlaków komunikacyjnych był trakt przebiegający z Ukrainy przez Kraków, Zator i Przeciszów do Oświęcimia i dalej w kierunku Austrii i Czech przez Bramę Morawską. Od XV wieku był to szlak miedziowo-solny, co miało duże znaczenie jako czynnik osadotwórczy dla terenów, przez które przebiegał.
  • XVI w. – właścicielami Przeciszowa byli Jan (kasztelan oświęcimski) i Jerzy (referendarz koronny) Myszkowscy. Nastąpił rozwój rybactwa i hodowli ryb w okolicach Przeciszowa, Zatoru i Spytkowic,
  • 1513 r. - dziedzicem wsi Przeciszów i Spytkowice był Wawrzyniec Myszkowski,
  • 1578 r. - wieś odziedziczył biskup krakowski Piotr Myszkowski, który zahamował rozwój kalwinizmu w Przeciszowie,
  • 1627 r. - Ferdynand i Władysław Myszkowscy podarowali Przeciszów zakonowi dominikanów z Krakowa,
  • po 1772 r. - rząd austryjacki skonfiskował wieś i sprzedał ją hr. Przerębskim herbu Nowina,
  • 1816-1818 - Łucja Przerębska ufundowała nowy kościół,
  • po 1830 r. - Przeciszów zakupili Stanisław i Anna Wąsowiczowie,
  • 1833 r. - Anna Wąsowiczowa przekazuje wieś swojemu pierwszemu mężowi Aleksandrowi Potockiemu,
  • 1845 r. - wieś przejmuje Maurycy Wąsowicz uczestnik powstania styczniowego, który był założycielem hodowli bażantów. Z tego okresu pochodzi nazwa Bażanciarnia uroczyska leśnego w Przeciszowie. Przeciszów i Piotrowice do 1945 r. były własnością rodu Potockich,
  • II połowa XIX w. – po uzyskaniu przez Galicję autonomii odpowiedzialność za sprawy oświatowe przejęła Szkolna Rada Krajowa we Lwowie, która rozpoczęła zakładać jednoklasowe o jednym nauczycielu, szkoły początkowe opłacane przez państwo. Z tego okresu pochodzą szkoły [199] w Przeciszowie (1860r.) i w Piotrowicach (1884r.).
  • XIX w. – występowanie rud żelaznych o zawartości do 30% żelaza stwierdzono w : Przeciszowie, Głębowicach, Podolszu, Radoczy, Harbutowicach i Witanowicach. Na Pogórzu ruda była wydobywana w Witanowicach, Podolszu i Przybradzu,
  • 1884 r. - oddano do użytku linię kolejową Kraków-Oświęcim. W 1883r. oddano murowany budynek dworca kolejowego w Przeciszowie,
  • 1888 r. - drewniany, kryty słomą budynek szkoły zastąpiono obiektem murowanym,
  • 1890 r. - na terenie wsi Przeciszów znajdują się 3 karczmy, gorzelnia, młyn, cegielnia i 4 folwarki,
  • 1895 r. - zakończono budowę kościoła parafialnego pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Piotrowicach,
  • 1911 r. - założono Ochotniczą Straż Pożarną w Przeciszowie,
  • 1935 r. - powstała strażnica we wsi Las,
  • po II wojnie światowej – Przeciszów jako gromada należy do powiatu oświęcimskiego. Wieś została zelektryfikowana.
  • Lata 60-te i 70-te XX w. – ma miejsce budowa wodociągu wiejskiego oraz gazyfikacja wsi, a także 2 nowych szkół, domu kultury, Ośrodka Zdrowia, dróg wiejskich itp. Obszar wiejski podlega procesowi urbanizacji społecznej i przestrzennej.
  • 1975 r. - utworzenie gminy Przeciszów leżącej (po zmianie podziału terytorialno –administracyjnego) w woj. bielskim,
  • 1999 r. - reforma administracyjna wprowadza gminę Przeciszów do starostwa oświęcimskiego i woj. małopolskiego.

Z krótkiego schematycznego przeglądu dziejów Przeciszowa, Piotrowic i Lasu wynikają uwarunkowania, związane ze starą metryką tych miejscowości i ich wielowiekowym harmonijnym rozwojem.

Wsie tworzące obecnie gminę Przeciszów w przeszłości stanowiły fragment większego zespołu osadniczego, dla którego centrum administracyjne i gospodarcze stanowiły pierwotnie Zator, a następnie Oświęcim. Współcześnie na terenie na terenie gminy obserwuje się ciążenie do lokalnego ośrodka jakim jest miasto powiatowe Oświęcim. Obecnie w gminie Przeciszów i Piotrowice rozłożone są wzdłuż starego traktu prowadzącego do przeprawy przez Wisłę, przy której znajduje się wieś Las. Powstanie wsi jak się wydaje można wiązać z akcja kolonizacyjną prowadzoną przez Piastów Śląskich w tym także książąt zatorsko oświęcimskich w XIII i XIV w. Wsie te zapewne lokowane były na prawie niemieckim. Przeciszów i Piotrowice posiadają układy przestrzenne w typie ulicówki. Przy czym w Przeciszowie w trakcie rozwoju wsi wykształcił się układ pasmowy. Wieś Las ma układ przestrzenny w typie łańcuchowego układu ruralistycznego. Zostało to jak się wydaje wymuszone przez warunki naturalne. Wszystkie układy przestrzenne są w chwili obecnej wyraźnie czytelne.

DO GÓRY
Włącz powiadomienia WebPush
Dziękujemy, teraz zawsze będziesz na bieżąco!
Przeglądasz tę stronę w trybie offline.
Przeglądasz tę stronę w trybie online.